تحقیق رابطه سرمایه فکر، ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک در بورس

طبق دیدگاه مبتنی بر منابع شرکت، سرمایه فکری منابع مهمی هستند که شرکت ها را قادر به ایجاد مزیت رقابتی و عملکرد مالی برتر می نمایند. از این رو هدف اصلی در این تحقیق بررسی رابطه بین سرمایه فکری و ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک طی سالهای 1383 تا 1387 در بورس اوراق بهادار تهران بوده است. در ابتدا متغیرهای پژوهش مورد شناسایی قرار گرفته که جهت سنجش متغیر مستقل از مدل پالیک استفاده شده است و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، از داده های به دست آمده از نرم افزار ره آورد نوین، برای محاسبه متغیرهای پژوهش، توسط نرم افزار Excel استفاده شده است. این داده ها جهت آزمون فرضیه ها توسط نرم افزار Spss به کمک آماره های توصیفی و استنباطی نظیر تحلیل همبستگی ، مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. بنابراین 70 شرکت فعال بورسی به عنوان نمونه انتخابی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های تحقیق با استفاده از روش رگرسیون چندگانه برای فرضیه های اصلی صورت گرفته است. فرضیه اصلی اول که به بررسی رابطه بین سرمایه فکری و ریسک کل می پردازد نشان از عدم وجود رابطه معناداری بین سرمایه فکری و ریسک کل در بورس اوراق بهادار تهران دارد. فرضیه اصلی دوم که به بررسی رابطه بین سرمایه فکری و ریسک سیستماتیک در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های ذکر شده می پردازد از وجود رابطه معنادار بین سرمایه فکری و ریسک سیستماتیک در بورس خبر می دهد. فرضیه اصلی سوم که به بررسی رابطه بین سرمایه فکری و ریسک غیر سیستماتیک در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد، خبر از عدم وجود رابطه معنادار بین سرمایه فکری و ریسک غیر سیستماتیک می دهد. نتایج حاصل از این فرضیه ها صرفنظر از اندازه شرکت است حال با در نظر گرفتن اندازه شرکت در هر یک از فرضیه های اصلی به این نتیجه رسیدیم که بین سرمایه فکری و ریسک کل با تأثیر اندازه شرکت رابطه معنادار وجود ندارد و همچنین بین سرمایه فکری و ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک با تأثیراندازه شرکت رابطه معنادار وجود ندارد

بیان مسأله

سازمانها در حال وارد شدن به اقتصاد مبتنی بر دانش هستند . اقتصادی که در آن دانش و دارایی های نامشهود به عنوان مهمترین مزیت رقابتی سازمان ها شناخته شده است. امروزه نحوه استفاده از دارایی های نامشهود تأثیر بسیار مهمی در موفقیت و بقای سازمانها دارد به طوری که این موضوع باعث به وجود آمدن حوزه مطالعاتی جدیدی در مدیریت شده است. در یک طبقه بندی ساده دارایی های نامشهود به دو دسته تقسیم می شوند که یکی از مهمترین اجزای آن سرمایه فکری است که تأثیر مهمی برعملکرد و پیاده سازی استراتژی های سازمانی دارد. سرمایه فکری یک دانش سازمانی وسیع و گسترده است که مخصوص و منحصر به فرد، برای هر سازمان است که به آن اجازه می دهد که به طور پیوسته خود را با شرایط در حال تغییر انطباق دهد در این تحقیق اجزای سرمایه فکری شامل سرمایه انسانی سرمایه ساختاری و سرمایه فیزیکی شده است با توجه به آنچه بیان شد مسأله موردنظر در تحقیق حاضر به بررسی این مسأله خواهیم پرداخت که: 1- آیا سرمایه فکری و ریسک در سازمان ها با یکدیگر ارتباط دارند؟ 2- و در نهایت این که ، جهت محاسبه سرمایه فکری کدام یک از روش های سنجش از توان تعیین بالاتری برخوردارند . 3- و رابطه بهتری را با کدام یک از انواع ریسک نشان می دهند.

تعریف واژه ها و اصطلاحات

سرمایه فکری

در سال های اخیر پژوهش های متعددی در خصوص سرمایه فکری صورت گرفته و این پژوهش ها منجر به چارچوب های متفاوتی جهت تعریف ، طبقه بندی و اندازه گیری آن شده است. آنچه تمامی نویسندگان در مورد آن اتفاق نظر دارند این است که سرمایه فکری ارزش ناملموس یک سازمان را نمایش می دهد و تمامی تعاریف بر این اصل استوار است که سرمایه فکری، مجموع دارایی های ناملموس سازمان اعم از دانش (بخشی از سرمایه انسانی)، سرمایه ساختاری، سرمایه ارتباطی، سرمایه سازمانی، سرمایه داخلی و سرمایه خارجی است.

سرمایه انسانی

شامل تمامی قابلیت های فردی ، استعدادها، دانش و تجربه کارکنان و مدیران سازمان بوده که هنگام ترک سازمان با خود می برند. دانش افراد منحصر به فرد بوده و شامل نوآوری، انعطاف پذیری، انگیزش، رضایت، ظرفیت یادگیری، وفاداری، آموزش و تحصیلات می گردد. از طرفی این سرمایه منشأ نوآوری و تجدید استراتیژیک سازمان می باشد.

سرمایه ساختاری (سازمانی یا داخلی)

دانش سازمان و مستقل از افراد و پرسنل بوده و هنگام ترک محل کار توسط کارکنان در پایان یک روز کاری در سازمان باقی می ماند. از جمله می توان به دارایی های فکری، پایگاه داده ها، قراردادها، سیستم ها و رویه های سازمانی، سیستم اداری، بهترین عملکرد و ...اشاره نمود.

سرمایه ارتباطی (مشتری یا خارجی)

بیانگر دانش یا ارزشی است که بین منابع خارجی سازمان مانند مشتریان، عرضه کنندگان کالا و خدمات، بستانکاران، شبکه ها و کانال های توزیع و ... ارتباط برقرار می کند. منابع خارجی شناخت مثبتی برای شرکت از طریق نماد، شهرت، وفاداری مشتری، توان تجاری، ظرفیت ایجاد ارتباط با واحدهای تأمین مالی و فعالیت های زیست محیطی ایجاد می نماید.

ریسک

انحراف از بازده مورد انتظار و به عبارت دیگر ریسک از نظر آماری انحراف معیار از بازده مورد انتظار است.

ریسک غیر سیستماتیک

آن قسمت از تغییرپذیری در بازده کل اوراق بهادار را که به تغییرپذیری کلی بازار بستگی ندارد، مانند ریسک تجاری، مالی، نقدینگی و ....

ریسک سیستماتیک

انحراف در بازده مورد انتظار که با عوامل بیرون از شرکت (بازار و عوامل اقتصادی) مرتبط است و تحت کنترل مدیریت شرکت نمی باشد، به عنوان ریسک سیستماتیک با ریسک مهمی تعریف می کنیم.

ضریب B : شاخصی است که برای تعیین تغییرات قیمت یک سهم نسبت به شاخص قیمت کل سهام.

بازده تحقق یافته (بازده واقعی)

بازدهی است که واقع شده، یا بازدهی است که کسب شده و به وقوع پیوسته. یکی از روش های متداول در محاسبه نرخ بازده واقعی روش اضافه ارزش است. این روش ناظر بر عملکرد گذشته شرکت است، که علاوه بر تغییرات قیمت سهام، سود دریافتی در طی سال مدنظر قرار می دهد.

بازده مورد انتظار

تخمینی از بازده یک دارایی که سرمایه گذاران انتظار دارند در یک دورۀ آینده به دست آورند و معمولاً بازده مورد انتظار با عدم اطمینان و یا ریسک رو به رو است.

بازار متقارن

به بازاری گفته می شود که در آن مصالحه بین ریسک و بازده وجود داشته باشد. از مشخصه های این بازار ، نرخ بهره بدون ریسک عقلایی بازار، وجود بازار کارا، نرخ رشد عقلایی تورم موردانتظار، تناسب بین نرخ بهره وام دهی با نرخ بهره وام گیری می باشد (تهرانی و نوربخش ،1384، 124)6.

بازار نامتقارن

به بازاری گفته می شود که در آن مصالحه بین ریسک و بازده وجود نداشته باشد. و از مشخصه های این بازار، بالا بودن نرخ بهره بدون ریسک واقعی اقتصادی و موجود صرف ریسک منفی، ناکارایی بازار، بالا بودن نرم تورم مورد انتظار بازار و تفاوت عمده بین نرخ بهره وام گیری می باشد.

پایان نامه رابطه ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک و سرمایه فکری

فهرست مطالب

چکیده

مقدمه

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه

تاریخچه مطالعاتی

بیان مسأله

چهارچوب نظری تحقیق

فرضیه های تحقیق

اهمیت و ضرورت تحقیق

اهداف انجام تحقیق

حدود مطالعاتی

قلمرو مکانی تحقیق

قلمرو زمانی تحقیق

قلمرو موضوعی تحقیق

تعریف واژه ها و اصطلاحات

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق

مقدمه

بخش اول : نظریه های مربوط به سرمایه فکری

تعاریف مختلف سرمایه فکری

بخش دوم : مدل های طبقه بندی سرمایه فکری

ادوینسون و مالونه

سویبی

طبقه بندی نورتون و کاپلان()

بخش سوم : روش های اندازه گیری سرمایه فکری

طبقه بندی روش های اندازه گیری سرمایه فکری

ارزش افزوده اقتصادی

کارت نمره متوازن

ترازنامه نامرئی

کنترل دارایی های ناملموس

روش جهت یابی تجاری اسکاندیا

شاخص سرمایه فکری

نرخ بازده دارایی ها

روش تشکیل سرمایه بازار

کارگزار تکنولوژی

روش سرمایه فکری مستقیم

روش های مالی و مراحل اندازه گیری مالی سرمایه فکری

مدل مدیریت سرمایه فکری

کیوتوبین

هوش سرمایه انسانی

مدل کارگزار فناوری

روش ارزشگذاری جامع

ارزیابی تحلیلی - تطبیقی و مدل های سنجش سرمایه فکری

طبقه بندی شیوه اندازه گیری سرمایه فکری از دید کلینت و دارن

روش های محاسبه مستقیم سرمایه فکری

روش های برآورد ارزش بازاری سرمایه

روش های برگشت دارایی ها

روش های کارت امتیاز

نحوه محاسبه سرمایه فکری (با استفاده از مدل پالیک) شاخص های عملکرد مالی شرکت ها

محاسبه سرمایه فکری با استفاده از مدل پالیک

انواع ریسک

انواع ریسک : نگرش نظریه نوین پرتفوی (ریسک های سیستماتیک و غیر سیستماتیک)

فصل سوم: روشاجرای تحقیق

مقدمه

روش تحقیق

روش گردآوری اطلاعات

روایی و پایایی تحقیق

ابزارگردآوری اطلاعات

جامعه آماری تحقیق

مدل تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیرهای پژوهش

متغیرهای عملیاتی تحقیق

روش تجزیه و تحلیل داده ها

تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده خطی

آزمون همبستگی

رگرسیون چندگانه

آزمون نرمال بودن (کولموگروف-اسمیرنوف)

آزمون خود همبستگی (دوربین واتسن)

چندهم خطی

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه

شاخص های توصیفی متغیرها

روش آزمون فرضیه های تحقیق

تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق

بررسی فرض نرمال بودن متغیرها

خلاصه تجزیه و تحلیل ها به تفکیک هر فرضیه

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

مقدمه

ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها طبق شرایط متغیرها

نتیجه گیری کلی تحقیق

پیشنهادها

محدودیت های تحقیق

پیوست ها

منابع و ماخذ