مقاله نگرش سیستمی به دین

مقاله نگرش سیستمی به دین

چكیده

موضوع این مقاله بررسی هویت سیستمی و استراتژیك دین و علت توجه به این موضوع فعال نشدن كارآمدی دین در زندگی امروز است. هدفی كه این مقاله دنبال می‌كند، دستیابی به راهبرد فعال سازی كارآمدی دین است. نوع تحقیق در این نوشتار، بنیادی با رویكرد تعلیلی و روش تحقیق، كتابخانه‌‌ای با ابزار تحلیل تطبیقی است؛ به این ترتیب كه شاخصه‌ها و خصلت‌های گزاره‌های دین از طرفی و شاخصه‌ها و خصلت‌های گزاره‌های استراتژیك و خصوصیات سیستم از سوی دیگر بررسی و هم‌پوشانی آن‌ها تعلیل شده است. فرضیه این تحقیق، ضرورت نگرش كلان و سیستمی به دین و استفاده از گزاره‌های دین در عرصه تدوین استراتژی‌ها است. مدل نهایی و نتیجه‌ای كه از این تحقیق به دست آمد، عبارت است از این كه دین، شبكه‌ای از استراتژی‌های لازم برای برنامه‌ریزی در جوانب به ‌هم پیوسته زندگی را عرضه كرده است كه اگر با دید استراتژیك به گزاره‌های دین توجه شود، ساختار لازم برای برنامه‌ریزی‌های اجرایی به دست می‌آید. راهكار اجرایی اولیه برای رسیدن به مدل بالا تدوین واحدهای درسی برای طلاب حوزه در مقوله «روش تحقیق خلاق»، «روش تحصیل خلاق» و «روش تدریس خلاق» برای ایجاد مهارت كلان‌نگری و پیدایش دید سیستمی به موضوعات و تحقق قابلیت تولید علم و نظریه است....

عناوین:

چکیده

موضوع وهدف ازبحث

بحث و ضرورت توجه به آن

نمونه‌ای از تاثیر الگوها و رقابت بین آن‌ها

فرضیه بحث

استدلال

پاسخ درون دینی

نتیجه

منابع

...................................................

(از آن‌جاكه بحث «هویت دین» به تفصیل در بدنه این بخش مطرح خواهد شد، در این قسمت تنها به اشاراتی كه زمینه‌ساز احساس موضوع و ضرورت آن است، بسنده می‌شود.)هرجا سخن از «دین» می‌رود، ارتباط بشر با مطلق و وجود برتر خودنمایی می‌كند. طوایف مختلف دینداران (ادیان الاهی، ادیان اسطوره‌ای، مكاتب و نحله‌ها و قرائت‌های مختلف دینی) جملگی رو به عوالمی برتر از ماده دارند و مقصودی را در ماورا جست‌و‌جو می‌كنند. دین، نگرش‌‌های لازم، جهت‌دهی و برنامه عملی برای این حركت ارائه می‌كند. دین اسلام مدعی كمال،[19]فراگیری[20]و خاتمیت[21]است. تعدد گزاره‌های سیاسی،[22]حقوقی جزایی،[23]فرهنگی،[24]اقتصادی،[25] آموزشی[26]‌و رسانه‌ای[27]موجود در قرآن و سنت،[28]انسجام محتوای درونی با مدعا را به داوری می‌گذارد. تشكیل حكومت از سوی پیامبر اسلام[29](ص) و جانشین او امیرالمؤمنین (ع)[30]و اقدام به مدیریت زندگی جمعی بر اساس محتوای دین،[31]احتمال حداقلی[32]و فردی بودن دین اسلام را، احتمالی بدون قرینه درون دینی قرار می‌دهد.[33]

فرضیه بحث

پرسشی كه این بحث عهده‌دار پاسخ به آن است، این است كه «دین اسلام برای مدیریت زندگی جمعی در محیط رقابت نظریات و ایده‌ها مدعی كارآمدی است؛ از سوی دیگر ابعاد گسترده و پیچیده[34]زندگی مدرن[35]كه نیازها، افكار، ارتباطات و معادلاتی جدید را پدید آورده است، سبب بروز ادعای كارآمدی «مدیریت علمی» و ناكارآمدی «مدیریت دینی» در این عرصه شده است، آیا راهبردی برای فعال و محسوس كردن كارآمدی دین وجود دارد؟»آن‌چه پس از بررسی اولیه محورهای مختلف «فلسفه دین»،[36] فلسفه حقوق و فقه»[37]، «فلسفه فرهنگ و اخلاق»[38]، «فلسفه سیاست و حكومت»[39]و گزاره‌های درون‌دینی مربوط به این حوزه‌ها و تحلیل ابتدایی آن‌ها (تعیین اولیه متغیرها و رابطه بین آن‌ها) به‌همراه بررسی حوزه‌های كاربردی مربوط به مدیریت و برنامه‌ریزی، ساختارسازی، طراحی سیستم، مدل‌سازی، فرهنگ‌سازی، آینده‌سازی و مهندسی اجتماعی به دست آمد، فرضیه این بحث را به صورت ذیل شكل داد: